چشم و گوش بچهها را ببندیم؟
حتما شنیدهاید که بعضی پدر و مادرها میگویند الان تربیت کودک، سختتر از گذشته شده است. یکی از دلایل این نظر، فضای رسانهای و شبکههای اجتماعی است. با رسانه، دیوارهای مرزی فرو ریخته است و خیلی از روشهای تربیت قدیمی، دیگر جواب نمیدهد. قبلا یکی از متدهای والدین برای مراقبت اخلاقی از فرزندشان، دور نگه داشتن آنها یا به اصطلاح پرهیز دادنشان از موقعیتهای ناامن بود؛ مثلا با زندگی کردن در محله مناسب و فرستادن به مدرسهای خوب، تا حد زیادی از آفتها جلوگیری میکردند؛ اما الان فضای مجازی، رسانه و گوشیهای موبایل، دنیای بدون مرزی برای بچهها فراهم کردهاند که دور کردن بچهها از فضاهای آسیبزا را با دشواری مواجه کرده است.
اکثر بچهها مواجهه اتفاقی با محتوای پورنوگرافی داشتهاند؛ کافی است که کودک فحش زشتی بشنود که معنای آن را نداند و آن را در اینترنت جستوجو کند؛ حتی در اینترنت فیلترشده هم باز به محتوایی که نباید، دسترسی پیدا میکنند. با وجود این تهدیدات، وظیفه پدر و مادر چیست؟ باید چشم و گوش فرزندشان را بگیرند که در معرض محتوای جنسی قرار نگیرند؟ قطعا نمیتوانید تمام محرکهای غیراخلاقی را از فرزندتان دور کنید؛ اما میتوانید آن را مدیریت کنید و ضریب خطا و آسیب را کاهش دهید.
چطور فضا را امن کنیم؟
باید بگوییم اولین راهحل مثل همیشه، امن بودن و دروغ نگفتن است. پدر و مادر اگر قابل اعتماد باشند، بچهها برای رسیدن به جواب سوالهایشان زودتر از هر کسی به آنها مراجعه میکنند. به غیر از این به چند اصل توجه کنید: اول برای کودکتان قبل از ورود به نوجوانی حتی الامکان، موبایل شخصی نخرید. هنگامی که از موبایل شما استفاده میکند هم نظارت داشته باشید. دوم. بچهها را به حال خود رها نکنید. اگر ساعتها در اتاقشان هستند یا خبری از شما نمیگیرند، حتما شما به سراغشان بروید. سوم هر تغییری در خلقوخوی فرزندتان را جدی بگیرید. اضطراب، کمحرفی و انزواطلبی میتواند نشانه یک چیز غیرطبیعی باشد.
مراقب سبک زندگی خود باشید
کودکان، شاهدان خاموش تمام مکالمات شما هستند. مراقب حضور آنها باشید. هر حرف بیمحابا یا دشنامی میتواند ذهن کودک شما را سمت محتواهای غیراخلاقی سوق دهد. فضای زندگی کودک باید به لحاظ اخلاقی امن باشد؛ پس نوع پوششها، نوع حرف زدن و سبک زندگی باید اخلاقی باشد تا زیست بچهها هم اخلاقی باشد. مراقب مدرسه، مهدکودک و محیطی که بچه به آن رفتوآمد دارد، باشید. همسنوسالها منبع مهم اطلاعاتی فرزند شما هستند؛ پس حداقل در سنین پایین مراقب دوستان فرزند خود باشید.
علاوه بر این، میتوانید دستگاه مورد استفاده فرزند خود را فیلتر کنید. البته این فیلتر کردن، فقط در سنین پایین جواب میدهد و احتمالا با بزرگ شدن فرزندتان این روش هم جواب ندهد.
اگر کودکم چنین محتوایی دید، چکار کنیم؟
متاسفانه اتفاق بدی که از آن میترسیدیم رخ داد و فرزند من محتوای پورنوگرافی دید. بیشتر این بچهها که اتفاقی این محتوا را دیدهاند، اول در بهت وشوک فرو میروند. مادر یک پسر ۹ ساله درباره این مواجهه فرزندش گفته: «پسر من یک حرف زشت در خیابان شنیده بود و بدون گفتن به من آن را گوگل کرده بود و …» این مادر خیلی مضطرب شده و تا مدتها حال خودش و پسرش بد بوده است. مادر دیگری میگوید دختر نوجوانش در فروشگاه اینترتی با یک وسیله بهداشتی آقایان مواجه شده و درباره آن سوال میپرسد. این مادر مستاصل است که چه جوابی به فرزندش دهد. مادر دیگری که ایرانی هم نیست میگوید در حالی که با پسر ۱۸ سالهاش درباره مسائل جنسی صحبت میکرده، پسر ۱۱ سالهاش تمام مکالمات را شنیده است و نمیداند حالا چطور باید رفتار کند.
در تمام این موقعیتها هر چند سخت، باید خونسردی خود را حفظ کنید. اگر متوجه شدید فرزندتان محتوایی را ناخواسته دیده و به شما واکنشی نشان نداده، شما هم عکسالعملی نداشته باشید؛ اما اگر دیدید که فرزندتان با شما درباره آن سوال میکند یا دچار وحشت و استرس شده، بدون اضطراب در حد فهم کودک جواب دهید. اغلب بچهها متوجه نمیشوند که چه چیزی دیدهاند؛ اما اگر کودک دچار شوک شده، باید با مشاور کودک مطرح کنید.
اثرات پورنوگرافی بر کودکان
پورنوگرافی نه فقط بر کودکان و نوجوانان که برای همه آدمها عوارض جبرانناپذیری دارد. عوارضی که درست شبیه اعتیاد عمل میکند؛ با این تفاوت سم مواد مخدر بعد از اعتیاد از بدن خارج میشود؛ هرچند اثرات آن باقی بماند؛ اما سم محتواهای پورن هم اثرات ماندگاری بر روح و روان دارد؛ هم تصاویر آن از ذهن کودکان به راحتی خارج نمیشود. چند آسیب عمد دارد
پورنوگرافی: افزایش اضطراب کودک: ترس و اضطراب اولین احساسی است که برای کودک در برابر محتوای غیراخلاقی ایجاد میشود. کودک چون درکی از تصاویری که میبیند، ندارد، به ویژه در مواجهه اول، دچار اضطراب شدیدی خواهد شد که این استرس در راندمان تحصیلی، خلقوخو و شادی کودک تاثیر خواهد گذاشت.
بلوغ زودرس: کودک در سنین پایین با محتوای جنسی روبهرو شده؛ یعنی زودتر از سن کنجکاوی جنسی؛ طبیعی است که بعد از شوک روانی، با مفاهیمی به یکباره مواجه میشود که باید گام به گام آن را آموزش میدید؛ فلذا پایین آمدن سن بلوغ جنسی و مشکلات بلوغ زودرس از عوارضهای بعدی پورنوگرافی است.
سواستفاده از کودک: وقتی کودک در سن کم با محتوای جنسی آشنا شد، راه برای کنجکایهای بعدی هم باز میشود. دنیای اینترنت پر از محتواها و افراد سودجویی است که کودکان توانایی دفاع از خودشان را در برابر آنها ندارند.
افزایش خشم و خشونت جنسی: پروبال دادن افراطی به شهوت میتواند با افزایش خشم و خشونت جنسی، همراه باشد. خیلی از افرادی که دست به تجاوزهای وحشتناک و قتل زدهاند، تحت تاثیر فیلمهای پورن بودهاند.
خودارضایی و موفق نبودن در رابطه زوجی: این اعتیاد به پورن اگر در کودکی درمان نشود، میتواند تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. تماشای پورن و خودارضایی هر دو در کنار هم زندگی طبیعی فرد را مختل میکنند و گاه تا سالها همراه او باقی میماند؛ تا جایی که بعد از ازدواج هم این اعتیاد باقی خواهد ماند. تنوعطلبی جنسی و تمایل به خودارضایی، میتواند رابطه زوجی را به پایان خود نزدیک کند.
البته هر مواجههای با محتوای پورن به اعتیاد منجر نمیشود؛ پس خیال نکنید که با یک برخورد تصادفی، فرزندتان آن را از دست دادهاید! بهترین نقشی که میتوانید ایفا کنید این است که کنار فرزندتان باشید. اگر یک والد امین و دوست برای فرزندتان باشید، میتوانید در این فضای ناامن مجازی، دلبندتان را با سلامت بزرگ کنید.